Adını, köy yakınındaki "Civelek Mağarası"ndan alan bu köy, Kapadokya bölgesinin tam kalbinde yer alarak Türkiye'nin en eski yerleşim alanlarından birine ev sahipliği yapar. 1927 yılından beri aynı isimle anılan köy, hem doğal güzellikleri hem de kültürel mirasıyla dikkat çeker. Aşağıda, köyün coğrafi, tarihi, ekonomik ve turistik özelliklerini detaylı olarak ele alalım.
Coğrafi Konum ve Ulaşım
- Konum: Nevşehir il merkezine yaklaşık 22 km, Gülşehir ilçe merkezine ise sadece 6 km uzaklıktadır. Koordinatları 38.785721° N, 34.648041° E'dir ve posta kodu 50900'dür.
- Çevre: Ana yola yakınlığı sayesinde ulaşımı kolaydır. Köy, Kapadokya'nın volkanik arazileriyle çevrili, verimli tarım topraklarına sahiptir. Yakınındaki Çayır Mahallesi, "Doğal Sit-Nitelikli Doğal Koruma Alanı" statüsündedir, bu da çevresindeki biyoçeşitliliği koruma altına alır.
- Ulaşım Avantajı: Nevşehir Havalimanı'na 30-40 dakika mesafede olması, köyü hem yerel hem de uluslararası ziyaretçiler için erişilebilir kılar.
Tarih ve Kültürel Miras
Civelek Köyü, Gülşehir'in en eski yerleşimlerinden biridir ve arkeolojik buluntularla dolu bir geçmişe sahiptir:
- Civelek Mağarası: Köyün 4 km doğusunda yer alan bu mağara, M.Ö. 7500-8000 yıllarına tarihlenen vazolar ve küplerle Nevşehir'in en eski yerleşim alanı olarak kabul edilir. Mağara, Hitit uygarlığına (M.Ö. 3000-2000) ait eserlerin de izlerini taşır ve bölgenin 7.000 yıllık tarihini simgeler.
- Tarihi Bağlam: Frigyalılar (M.Ö. 900-800), Mengücükoğulları (1212) ve Anadolu Selçukluları (Alaaddin Keykubat dönemi) gibi medeniyetlerin etkisi altındadır. Yakınındaki Büyükkale, Küçükkale, Ovaören yeraltı şehirleri ve Gökçetoprak'taki hiyeroglif yazıtlar, köyün tarihsel önemini pekiştirir.
- Kültürel Not: Köy, Kapadokya'da hem Hıristiyanlık hem de İslam kültürünün izlerini barındırır, ancak turistik tanıtımlarda genellikle antik dönem ön plandadır.
Nüfus ve Günlük Yaşam
- Nüfus: 2020 verilerine göre yaklaşık 260 kişilik küçük bir topluluğa ev sahipliği yapar. Köy sakinleri, huzurlu bir yaşam sürer ve misafirperverlikleriyle bilinir.
- Yaşam Tarzı: Geleneksel köy mimarisi, taş evler ve doğal doku hâkimdir. Genç nüfus, Nevşehir'in turizm sektöründen faydalanarak istihdam fırsatları yaratır.
Ekonomi ve Geçim Kaynakları
Köy ekonomisi ağırlıklı olarak tarım ve hayvancılığa dayanır:
- Tarım: Buğday, arpa gibi tahıl ürünleri yetiştirilir. Ancak 2003'ten beri kuraklık nedeniyle verimlilikte azalma gözlemlenmiştir.
- Hayvancılık: Küçük ölçekli hayvan yetiştiriciliği yaygındır.
- Turizm Etkisi: Kapadokya turizmi, köy gençleri için yeni fırsatlar sunar; otelcilik, rehberlik ve el sanatları gibi alanlarda istihdam artmaktadır.
Turistik Çekicilik ve Gezilecek Yerler
Civelek Köyü, sakinliği ve doğal güzellikleriyle dinlenmek isteyenler için idealdir. Başlıca öne çıkanlar:
- Civelek Mağarası: Tarih meraklıları için zorunlu durak. Mağara, erken dönem insan yaşamına dair ipuçları verir.
- Doğal Alanlar: Çevredeki koruma alanları, yürüyüş ve doğa turları için uygundur. Hırka Dağı eteklerindeki ormanlık bölgeler ve sulama göletleri (yakın köylerde) piknik alanları sunar.
- Yakın Çekicilikler: Gülşehir'in Açık Saray, Open Air Museum ve yeraltı şehirleri gibi UNESCO mirasları, köyden kısa sürede erişilebilir.
- Etkinlikler: Yerel festivaller ve tarım şenlikleri, köy hayatını deneyimlemek için fırsat yaratır.
Civelek Köyü, modern hayatın koşuşturmasından uzak, tarihle iç içe bir sığınak arayanlar için mükemmel bir destinasyondur. Kapadokya'nın büyüsünü küçük ölçekte yansıtan bu köyü ziyaret etmek, hem ruhu dinlendirir hem de Anadolu'nun derin köklerini hissettirir. Daha fazla detay için Gülşehir Kaymakamlığı veya yerel turizm ofislerini ziyaret edebilirsiniz!
